Umiejętności życiowe i kompetencje społeczne dziewcząt i chłopców jako kapitał początkowy w pierwszej fazie transition to adulthood

Abstract
Wprowadzenie. Obecnie obserwujemy w Polsce przeobrażenia modeli wchodzenia w dorosłość, w tym zmiany dominujących wzorców zachowań dotyczących partnerstwa, małżeństwa, rodziny. W sensie socjologicznym mówimy o zjawisku odraczania ról społecznych związanych z dorosłością, o coraz dłuższym moratorium i zmieniających się markerach dorosłości. W domu rodzinnym młody człowiek nabywa kompetencje i umiejętności przydatne w samodzielnym, niezależnym, odpowiedzialnym dorosłym życiu. W artykule przedstawiony zostanie charakter tych umiejętności, które wraz z kompetencjami uznane zostały za kapitał początkowy pierwszej fazy transition to adulthood. Cel. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy poddani badaniu osiemnastoletni licealiści znajdujący się u progu dorosłego życia, w tzw. fazie liminalnej transition to adulthood, są wyposażeni w kapitał początkowy w postaci znaczących dla funkcjonowania w dorosłym społeczeństwie umiejętności i kompetencji. Odpowiadamy także na pytanie o to, czy i w jakim zakresie socjalizacja do dorosłości, zachodząca w domu rodzinnym, odpowiada współczesnym zmianom w zakresie równego traktowania kobiet i mężczyzn, a w jakim podtrzymuje tradycyjne podziały ról. Materiały i metody. Bazę empiryczną artykułu stanowią wyniki badań socjologicznych przeprowadzonych w 2018 roku w województwie lubuskim w szkołach ponadgimnazjalnych. Wyniki. Kluczowe różnice w zakresie socjalizacji do dorosłości dziewcząt i chłopców zarejestrowane zostały w dwóch obszarach: treningu umiejętności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego i opieką nad pozostałymi członkami rodziny oraz w obszarze treningu podejmowania długofalowych decyzji. Wnioski. Dążenia do równości kobiet i mężczyzn uwidaczniają się w zachowaniach i obyczajach codziennych, ale nie stanowią części uwewnętrznionego habitusu. Zmieniły się akcenty oraz pola oczekiwanej pomocy, pozostały skrypty dotyczące tzw. prac kobiecych i męskich.

Introduction. We are currently observing changes in the models of entering adulthood in Poland, including changes in the dominant patterns of behaviour related to partnership, marriage, and family. In a sociological sense, we are talking about the phenomenon of postponing social roles related to adulthood, about an ever-longer moratorium and changing markers of adulthood. In the family home, a young person acquires competences and skills useful in an independent, responsible adult life. The article will present the nature of those skills which, together with the competences, were considered to be the initial capital of the first phase of transition to adulthood. Aim. The aim of the article is to try to answer the question of whether the 18-year-old secondary school students who were on the verge of adulthood, in the so-called liminal phase within the transition to adulthood, are equipped with the initial capital in the form of skills and competences significant for the functioning in the adult society. We also answer the question of whether, and to what extent, socialization to adulthood, taking place in the family home, corresponds to contemporary changes in the equal treatment of women and men, and to what extent it maintains the traditional division of roles. Materials and methods. The empirical base of the article is the results of sociological research conducted in 2018 in upper secondary schools in Lubuskie voivodeship. Results. The key differences in the field of socialization to adulthood between girls and boys were recorded in two areas: training of skills related to running a household along with caring for other family members, and training in long-term decision making. Conclusions. Striving for equality between women and men is reflected in everyday behaviour and choices, but they are not part of the internalized habitus. The accents and fields of the expected help have changed, but the scripts concerning the so-called male and female tasks remain the same.
Description
Keywords
Citation
Zielińska, M., & Nyćkowiak, J. (2020). Umiejętności życiowe i kompetencje społeczne dziewcząt i chłopców jako kapitał początkowy w pierwszej fazie transition to adulthood. Wychowanie w Rodzinie, XXIII((2/2020)), 39–66.
Belongs to collection