Tymczasowość miejsc rekreacyjnych w wiejskim krajobrazie nadrzecznym. Przykład środkowego Wieprza

Abstract
W ostatnich dekadach, w dużych miastach Europy Zachodniej narodziła się nowa tendencja oddolnego, społecznego tworzenia tymczasowych przestrzeni publicznych. Niniejszy artykuł jest próbą weryfikacji czy miejsca takie rzeczywiście powstają tylko w miastach i czy rzeczywiście jest to zjawisko nowe? W tym celu w latach 2016, 2019 i 2023 przeprowadzono badania zmian w zagospodarowaniu rekreacyjnym 100 km rzeki Wieprz (płynącej głównie przez obszary wiejskie), wraz z analizą zależności pomiędzy trwałością miejsc a ich wielkością, typem oraz rodzajem podmiotu odpowiedzialnego za ich powstanie i utrzymanie. Podjęto również próbę odpowiedzi na pytanie, na ile intencjonalna i zaplanowana jest tymczasowość miejsc. Wyniki przeprowadzonych badań ukazują wiejskie tereny nadrzeczne jako obszar o bardzo dużej liczbie miejsc rekreacyjnych (głównie niewielkich i nieformalnych), których liczba w ciągu ostatnich 7 lat niemal się podwoiła. Jednocześnie bardzo duży jest tu udział miejsc tymczasowych (35%), których czas „życia” wynosi mniej niż 3-4 lata. Tak więc na terenach wiejskich, oddolnie tworzone tymczasowe miejsca publiczne okazały się dominującym typem nadrzecznej przestrzeni rekreacyjnej. Nie jest to też zjawisko nowe, lecz typowe i „naturalne” dla obszarów wiejskich. W przeciwieństwie do miast, tymczasowość miejsc nie jest tu jednak zaplanowana lecz raczej dopuszczana lub akceptowana.

In recent decades, a new trend of grassroots, social creation of temporary public spaces has taken root in large cities in Western Europe. This article is an attempt to verify whether such places are really being created only in cities, and whether it is really a new phenomenon. To this end, a study of changes in the recreational development of 100 km of the Wieprz River (flowing mainly through rural areas) was conducted in 2016, 2019 and 2023, along with an analysis of the relationship between the permanence of places and their size, type and the type of entity responsible for their creation and maintenance. An attempt was also made to answer the question of how much the temporary nature of the sites is intentional and planned. The results of the study show the rural riverside area as an area with a very large number of recreational places (mainly small and informal), the number of which has almost doubled over the past 7 years. At the same time, it featured a very high proportion of temporary sites (35%), with a “lifespan” of less than 3–4 years. Thus, in rural areas, bottom-up created, temporary public places turn out to be the dominant type of riverside recreational space. This is not a new phenomenon, but typical and “natural” for rural areas. Unlike in cities, however, the temporariness of places here is not planned but rather allowed or accepted.
Description
Keywords
Citation
Soszyński D., 2023: Tymczasowość miejsc rekreacyjnych w wiejskim krajobrazie nadrzecznym. Przykład środkowego Wieprza, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 50(2):5-20