Rozwój medialnej kultury uczestnictwa a historia idei sztucznej inteligencji

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji, jakiej ulega społeczny obraz technologii komputerowej. Tradycyjnie komputery postrzegane były jako „mózgi elektronowe”, obdarzone swoistą podmiotowością agensy zdolne do samodzielnego rozwiązywania problemów daleko przekraczających możliwości ludzkiego umysłu. Niektórzy badacze uznają, że sztuczna inteligencja komputera wkrótce zastąpi inteligencję ludzką we wszystkich uciążliwych zadaniach umysłowych podobnie jak maszyny zastępują robotników przy taśmie montażowej. Jednakże pojawiają się problemy, które są dla komputerów trudne lub niemożliwe do rozwiązania, natomiast nie przestawiają wielkiej trudności dla człowieka, takie jak odczytywanie pisma lub automatyczny przekład. Jednocześnie rozwój nowych mediów doprowadza do powstania i rozkwitu kultury uczestnictwa. W ramach tego paradygmatu podejmowane są działania, które nie dają się rozwiązać przy pomocy mechanicznej inteligencji maszynowej. Metodologia przyjęta na potrzeby tekstu mieści się w nurcie antropologii nowych mediów, będącej zastosowaniem instrumentarium antropologii kulturowej do badania społecznego i kulturowego oddziaływania rozwoju technologii obliczeniowych oraz komunikacyjnych. Przytaczane przykłady zjawisk analizowane sa z perspektywy kultury uczestnictwa, któremu to pojęciu badawczą treść nadali w największym stopniu tacy badacze jak Henry Jenkins oraz Mirko Schäffer. Drugim ważnym zastosowanym przy analizach narzędziem było pojęcie inteligencji otwartej, do dyskursu o nowych mediach wprowadzone przez Pierre Lévy oraz Derricka de Kerckhove. Zaprezentowane konkluzje wskazują, że technologie komputerowe zostają zdegradowane do roli środka komunikacji, który umożliwia współpracę ludzkim umysłom. Sztuczna inteligencja traci swą podmiotowość i staje się jedynie narzędziem zbiorowej inteligencji o mocy przewyższającej inteligencję każdej z jednostek ludzkich na ową zbiorowość się składających.