Czytanie Bieńkowskiego. W: Przypisy do nicosci. Poezja Zbigniewa Bieńkowskiego

Abstract

Poezja Bieńkowskiego opiera się na dualizmach – ta prosta konstatacja stanowi punkt wyjścia niniejszej pracy. Już pierwsi recenzenci Sprawy wyobraźni zwracali uwagę na podstawowe dla niej opozycje. Recepcji poświęcony został pierwszy rozdział, w kolejnych ukazano, w jaki sposób poeta zaciera, przekracza i unieważnia granice, wychodzi poza opozycje. Wpośród myśli poświęconych twórczości autora Sprawy wyobraźni od samego początku źródło odwołań stanowi poezja Bolesława Leśmiana. Podobieństwa są nietrudne do udowodnienia – obu poetów łączy filozoficzny horyzont metafizyki. Jednym ze świadectw jest więc ujmowanie ludzkiej struktury ontycznej za pomocą trzech nierozerwalnie złączonych pojęć: ducha, duszy i ciała. Właśnie dzięki przywołaniu kategorii przynależnych przeszłości, czyli – jak je nazywa Bieńkowski – „spirytualiów” (duch i dusza), próbuje on przywrócić utraconą czy raczej unieważnioną przez dwudziestowieczną kulturę perspektywę metafizyczną.