Emigracja powrotna - zyski i straty, kapitały i przekazy migracyjne. Na przykładzie reemigracji z Islandii do Starych Juch

Abstract

Stare Juchy to mazurska gmina będąca ogniskiem emigracji, mówiąc językiem Floriana Znanieckiego, znaczny procent jej mieszkańców mieszka i pracuje za granicą. Emigracja z Juch jest przykładem emigracji typowo ekonomicznej z obszaru peryferyjnego. Większość migrujących to ludzie z wykształceniem podstawowym lub zawodowym, odbywa się ona zasadniczo w jednym kierunku (Islandia) i jest całkowicie oparta na łańcuchach migracyjnych. Juska emigracja ma też swoją specyfikę, która wynika z sytuacji społeczno-gospodarczej miejscowości oraz modelu emigracji, jaki się tu wytworzył. W tekście przedstawiono wyniki badań dotyczących emigracji z Juch zrealizowanych latem i jesienią 2016 oraz wiosną 2017 roku. Szczególną uwagę poświęcono w nich reemigracji - motywom powrotnym i temu, co reemigranci wnoszą do środowiska lokalnego, rodzajom i skutkom ekonomicznych i społecznych przekazów (remittances). Na ile emigranci są agentami zmian, czyli swoim działaniem i postawami potwierdzają spostrzeżenia Krzywickiego i Znanieckiego na temat wpływu emigracji na przemiany technologiczne, obyczajowe i kulturowe w środowiskach lokalnych, a na ile stabilizują i konserwują system społeczny, dostarczają środków finansowych, które pozwalają przeżyć rodzinom i przez to nie zmuszają ich do podejmowania wyzwań.

Stare Juchy is a Masurian commune which is “a focus” of emigration, in Florian Znaniecki’s terms: a sizable percentage of its inhabitants reside and work abroad. Emigration from Juchy is an example of economic emigration from a peripheral region. Most migrants have elementary or vocational education, the outflows are directed towards one single destination (Iceland), and are based entirely on migration chains. Still, emigration from Stare Juchy has its own peculiarities related to the local socio-economic situation and model of emigration that developed here. In this text, the results of studies on emigration from Stare Juchy, carried out in the summer and fall of 2016, and in the spring of 2017 are presented. A special attention was given to re-emigration: the motives of returning, the re-emigrants’ contributions to local community, and effects of economic and social remittances. To what extent they are agents of change, and whether their activities and attitudes confirm the observations of Krzywicki and Znaniecki on the impact of emigration on technological, custom and cultural changes in the local community; or whether they stabilize and preserve the social system, by providing a financial sources that allow families to survive without any need to face new challenges.