Imperializm pruski i angielski w idealistycznej optyce Gilberta K. Chestertona

Abstract

Urodzony w Londynie Gilbert Keith Chesterton (1874–1936) zwany był niekiedy, nie tylko przez współczesnych mu Polaków, „najbystrzejszym eseistą naszych czasów”. Na miano takie zapracował zarówno imponującą ilością napisanych artykułów (spod jego pióra wyszło ich kilka tysięcy), jak i oryginalnym stylem myślenia, wprawiającym czytelnika w osłupienie. Anglik ten poddawał analizie wydarzenia i idee z wszystkich dziedzin humanistycznych. Mimo że nie pobierał edukacji na żadnej wyższej uczelni (lub jak twierdził, właśnie dlatego), zajmował się filozofią, polityką, historią, literaturą, teologią i psychologią. Pozostawał bardzo krytyczny wobec współczesnego mu angielskiego systemu szkolnictwa, które, w jego ocenie, nie prowadziło do kształtowania samodzielnego myślenia. W efekcie nie przyjmował on ideowych fundamentów polityki brytyjskiej z XIX i XX wieku, rzucał wyzwanie popularnej brytyjskiej historiozofii oraz wiktoriańskiej religijności. Sprzeciwiając się im, zyskał niezwykłe uznanie poza Wielką Brytanią, jego ogląd rzeczywistości nierzadko korespondował bowiem z tradycjami politycznymi innych krajów, między innymi Polski i Irlandii.