Wiedza historyczna jako czynnik reaktywowania i kreowania szlaków pielgrzymkowych przez katolików i protestantów w Europie

Abstract

Pielgrzymki to powszechna praktycznie we wszystkich religiach praktyka pobożności o różnym stopniu obligatoryjności. W chrześcijaństwie kojarzy się ona przede wszystkim z katolicyzmem i prawosławiem. Protestanci, odrzucając ideę zasługi oraz podkreślając darmowość łaski, przez wieki konsekwentnie praktykę tę odrzucali i krytykowali jako formę samozbawienie. Postępujący dialog międzywyznaniowy zmusił niejako zwaśnione strony do ponownego, wolnego od uprzedzeń pochylenia się nad wspólną historią. Przyniosło to efekt w postaci pogłębionych studiów nad historycznymi uwarunkowaniami podziałów, za których zaistnienie negatywną rolę, co podkreślają dokumenty i raporty z kolejnych faz dialogu, winę ponoszą wszystkie strony. Udało się także oddzielić przyczyny doktrynalne od pozostałych, w tym zwłaszcza politycznych, społecznych i ekonomicznych, których rangę dotąd niedoceniano. W artykule podjęta została próba zaprezentowania tych ważnych przemian w kontekście praktyki pielgrzymowania.