Regulacje środowiskowe i innowacje a konkurencyjność

Abstract

Regulacje środowiskowe wpływają na dobrobyt i zrównoważenie organizacji oraz gospodarstw domowych. Według tradycyjnego poglądu stanowią one dodatkowy, niepożądany koszt, który obniża konkurencyjność podmiotów gospodarczych i całych sektorów, chociaż mogą być one pożądane społecznie. Na problem powyższy spojrzeć można jednak inaczej, korzystając z koncepcji innowacji indukowanych J.R. Hicksa z 1932 roku, dalej rozwiniętej przez M.M. Portera i zaprezentowanej w 1991 roku, nazwanej później hipotezą Portera. Orzeka ona, że firma poddana ostrzejszym regulacjom środowiskowym bywa często zmuszana do wykorzystania prostych rezerw oraz do wdrożenia fundamentalnych innowacji technologicznych, organizacyjnych i produktowych, które w sumie mogą zrekompensować wzrost kosztów przestrzegania zaostrzonej polityki środowiskowej. W konsekwencji jej konkurencyjność nie musi wcale się obniżyć, a niekiedy może wręcz wzrosnąć. Hipoteza Portera została już solidnie podbudowana od strony teoretycznej, ale weryfikacja empiryczna jej prawdziwości wciąż nie jest rozstrzygnięta. Ogólnie dziś przyjmuje się, że sprawdza się ona w pełni (czyli w tzw. wersji mocnej) tylko w niektórych, dosyć rygorystycznych sytuacjach. Wniosek taki, co udowodniono w artykule, odnosi się także do sektora żywnościowego, a w tym również do rolnictwa.