Jowisz, Jahwe i Jezus. Religie w "Historia Augusta"

Abstract

Nie ma w późnym antyku dzieła, które byłoby przedmiotem tylu sporów, co "Historia Augusta" – zbiór biografii cesarzy od Hadriana do Numeriana. Wynikają one z treści zbioru, przynoszącego wiele bardzo dziwnych informacji. Do tej pory nie powstała monografia, która by syntetycznie omawiała najważniejsze aspekty opisywania i postrzegania religii – tak pogańskiej, jak chrześcijańskiej – przez autora "Historia Augusta". Prezentowana praca ma na celu przeprowadzenie całościowej analizy w tym zakresie i ukazanie usystematyzowanego obrazu religii zawartego w "Historia Augusta", ma też odpowiedzieć na pytanie, jaką wiedzą o religiach dysponował autor dzieła. W tego rodzaju badaniu autor pracy widzi klucz do odpowiedzi na pytanie, w jakim czasie ów zbiór biografii cesarskich powstał. Dosyć dobrze wiadomo, kiedy uległy likwidacji najważniejsze elementy kultu pogańskiego, wiadomo też, kiedy chrześcijaństwo stało się religią dominującą, stąd stopień znajomości obu religii przez autora "Historia Augusta" może być wskazówką pomocną w datowaniu powstania tego najbardziej enigmatycznego dzieła późnej starożytności. Interesujące są zatem nie tylko poglądy religijne autora zbioru biografii, lecz w jeszcze większym stopniu ocena jego wiedzy religijnej, a przez to określenie, w jakim czasie mógł on napisać swoje dzieło.